quarta-feira, 17 de janeiro de 2018

Pan Africanismo e Afrocentricidade

                                                                 
Kwame Ture e Molefi Asante - Ìṣe pan-áfríkánístì àti ẹ̀kọ́ nípa alárin-Áfríkà (Áfíríkà àti ọjọ́ iwájú).


Kwame Ture e Molefi Asante - Pan Africanismo e Afrocentricidade (A África e o Futuro).




Àkójọ́pọ̀ Itumọ̀ (Glossário).
Ìwé gbédègbéyọ̀  (Vocabulário)


Áfríkà, Áfíríkà, s. África.
Ìṣe gbogbo Áfríkà, ìṣe pan-áfríkánístì, s. Pan-africanismo.
Gbogbo ọmọ Áfríkà, s. Pan-africano.
Ọmọ-ẹ̀hìn ìṣe pan-áfríkánístì, ọmọlẹ́hìn ìṣe pan-áfríkánístì, s. Seguidor do pan-africanisno, pan-africano.
Ẹ̀kọ́ alárin-Áfríkà, ẹ̀kọ́ nípa alárin-Áfríkà, ìṣeọ̀rọ̀alárin-Áfríkàs. Afrocentricidade.
Alárin-ilẹ̀-ayé, èrò pé oòrùn ń yí po ayé ti wá, s. Geocentrismo.
Alárin-òrùn, s. Heliocentrismo.
Alárin-Ọlọ́run, s. Teocentrismo.
Alárin-ọgbọ́n iṣẹ́ ẹ̀rọ, alárin-iṣẹ́ ọnà, s. Tecnocentrismo.
Ẹ̀kọ́ nípa alárin-ìyè, ẹ̀kọ́ nípa alárin-ẹ̀mí, s. Biocentrismo.
Onímọ̀-tara-ẹni nìkan túbọ̀, s. Egocentrismo.
Ọ̀rọ̀àbá ti alárin-Yúróòpù, ọ̀rọ̀àbá ti alárin-Yúrópù, s. Eurocentrismo.
Alárin-ẹ̀yà ènìyàn, s. Etnocentrismo.
Alárin-òrùn, s. Heliocentrismo.
Alárin-ọmọnìyàn, s. Antropocentrismo.
Orílẹ̀-èdè Olómìnira Àrin Áfríkà, s. República Centro-Africana.
Amẹ́ríkà Àárín, s. América central.
Àárín Gbùngbùn Ìlà Oòrùn láyé àtijọ́, s. Oriente Médio antigo.
, ( conj. pré-v.). E, além disso, também. Liga sentenças, porém, não liga substantivos; nesse caso, usar " àti". É posicionado depois do sujeito e antes do verbo.
Àti, Conj. E. Usada entre dois nomes, mas não liga verbos. 
Pẹ̀lú, conj. E. Liga substantivos, mas não liga 
verbos.
Pẹ̀lú, prep. Com, junto com.
Pẹ̀lú, adv. Também.
Pẹ̀lú, v. Estar em companhia de, acompanhar.
Ọjọ́ iwájú, s. Futuro.
Ìyè, àyè, s. Vida. Saúde. Bastão no qual se tece o algodão.
Ẹ̀mí, s. Vida representada pela respiração.
Ìgbésí ayé,  ìgbésí-ayé, s. Vida, modo de vida, maneia de viver.
Wíwà, s. Estado de ser, estado de existir.
Ìyè, àyè, ẹ̀mí, wíwà láàyè, ìgbésí ayé, ayé, s. Vida.
Láarínlágbedeméjì, adj. Central.
Àrin, ààrin, s. Meio, centro.
Gbọ̀ngàn òfurufú, s. Centro espacial.